ΑΥΤΟΣΥΜΠΥΚΝΟΥΜΕΝΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ
Μια Καινοφανής Τεχνολογία
K.Γ. Παπανικολάου, Λέκτορας,. Εργαστήριο Μηχανικής και Τεχνολογίας Υλικών, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών Πανεπιστημίου Πατρών
Το αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα (ΑΣΣ - self compacting, ή self consolidating, concrete - SCC - στη διεθνή βιβλιογραφία) είναι το είδος του σκυροδέματος το οποίο δύναται να πληρώσει οποιονδήποτε τύπο (ξυλότυπο, μεταλλότυπο, πλαστικότυπο κτλ.) και να αποκτήσει ικανή συμπύκνωση αποκλειστικά μέσω της βαρύτητας και της ρεολογικής του συμπεριφοράς. Κύριο χαρακτηριστικό του ΑΣΣ είναι η ιδιαίτερα αυξημένη του ρευστότητα σε συνδυασμό με τη διατήρηση της απαιτούμενης "σταθερότητας", η οποία αποτελεί μέτρο της αντίστασης διαχωρισμού του αναμίγματος. Πρόκειται για σκυρόδεμα προηγμένης τεχνολογίας, το οποίο εμπίπτει στην κατηγορία των σκυροδεμάτων υψηλής επιτελεστικότητας (σκυροδέματα με επιλεκτικά αναβαθμισμένες ιδιότητες).
Πρωτοπόροι στην ανάπτυξη και εφαρμογή του αυτοσυμπυκνούμενου σκυροδέματος υπήρξαν οι Ιάπωνες ερευνητές (σε ακαδημαϊκό επίπεδο) και εργολάβοι (σε επίπεδο παραγωγής), οι οποίοι εκλήθησαν να αντιμετωπίσουν, στα μέσα της δεκαετίας του '80, την αυξανόμενη έλλειψη σε ειδικευμένο προσωπικό και να μειώσουν τα επακόλουθα προβλήματα ανθεκτικότητας των κατασκευών Ο/Σ, λόγω πλημμελούς, ή ακόμη και υπερβάλλουσας δόνησης. Ως απάντηση στα προβλήματα αυτά, επροτάθη από τον καθηγητή Okamura, το 1986, η ανάπτυξη μίας σύνθεσης σκυροδέματος, η οποία θα αναιρεί την ανάγκη συμπύκνωσης του υλικού μέσω μηχανικής δόνησης (Ouchi, 1998) και θα αποτελεί μετεξέλιξη του έγχυτου ύφαλου σκυροδέματος (ή του υποβρυχίως εγχυόμενου σκυροδέματος ανθεκτικού σε απόπλυση - anti-washout underwater concrete). Βασική και θεμελιώδης εργαστηριακή έρευνα πραγματοποιήθηκε από τους Ozawa και Maekawa στο Πανεπιστήμιο του Τόκυο, ενώ η πρώτη πρωτότυπη σύνθεση αυτοσυμπυκνούμενου σκυροδέματος με χρήση υλικών της (Ιαπωνικής) αγοράς ετοίμου σκυροδέματος έγινε πραγματικότητα το 1988 (Ozawa et al., 1989).
Μέχρι τα τέλη του 2005, τέσσερα διεθνή συνέδρια [Stockholm, Sweden, (1999), Tokyo, Japan (2000), Reykjavik, Iceland (2003) και Rosemont, Illinois, USA (2005)] και πλείστες διεθνείς συνεργασίες μέσα στα πλαίσια ερευνητικών προγραμμάτων ειδικά για την τεχνολογία του αυτοσυμπυκνούμενου σκυροδέματος συνέβαλαν στη διάχυση της υπάρχουσας γνώσης και στην παραγωγή νέας. Επιπλέον, το διαρκώς αυξανόμενο ερευνητικό ενδιαφέρον οδήγησε στην ίδρυση ειδικών επιστημονικών επιτροπών , οι εργασίες των οποίων αντικατοπτρίζουν τις προσπάθειες των αντίστοιχων φορέων για τροποποίηση των ισχυόντων κανονισμών και προτύπων, έτσι ώστε το αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα να συμπεριληφθεί σε σχετικά κείμενα.
Σύμφωνα με τη συνισταμένη γνώμη πολλών ερευνητών, το αυτοσυμπυκνούμενο σκυρόδεμα αποτελεί τη μεγαλύτερη εξέλιξη στον τομέα της τεχνολογίας σκυροδέματος τα τελευταία πενήντα χρόνια. Τα κυριότερα πλεονεκτήματα που πηγάζουν από τη χρήση του συνοψίζονται στον Πίνακα 1.